AHMED CEVDET PAŞA (1823-1895), 19. yüzyılın ünlü Türk âlimi ve devlet adamı. Bulgaristan’ın Lofça kasabasında doğdu. Arapça okuyarak öğrenim hayatına başlayan Ahmed, Öğrenimini daha da ileri seviyeye götürmek için 1255 (1839) yılı başlarında büyükbabası tarafından İstanbul’a gönderildi. Burada kısa sürede ilmî muhitlerde kendini gösterdi; devrin meşhur âlimlerinin derslerine devam etti. Hesap, cebir, hendese gibi dersler gördü. Bir yandan tahsilini ilerletirken öte yandan ders vermek üzere bazı hocalardan icâzet aldı. Bu arada ilmî ve edebî cemiyetlere de girdi; devam ettiği İstanbul Çarşamba’daki Murad Molla Tekkesi’nin şeyhi Mehmed Murad Efendi’den Mes̱nevî okuyarak Farsça bilgisini derinleştirdi ve kendisine mesnevîhanlık icâzeti verildi. Devrin tanınmış mutasavvıflarından Kuşadalı İbrâhim Efendi’nin sohbetlerine katıldı. Bu muhitlerde tasavvuf ve edebiyatın belli başlı eserlerini okuyarak bilgisini ve kültürünü ilerlettiği gibi şiir ve edebiyat alanındaki eksikliklerini tamamlayıp edebî zevkini geliştirme imkânını buldu. Kendi ifadesine göre okuyup yazabilecek seviyede Arapça ve Farsça, anlayabilecek ölçüde Fransızca ve Bulgarca biliyordu. Ahmed Cevdet’in büyük bir ilim ve fikir adamı olarak yetişmesinde özel gayretlerinin önemli ölçüde tesiri olmuştur. Nitekim öğrenimi sırasında tatil zamanlarında bile sürekli kitap okuduğunu, sadece bayram günlerinde tatil yaptığını bizzat kendisi söylemektedir. Öğrenim hayatından sonra devlet hizmetine, 1844’te Premedi kazası kadılığı ile başladı. Sırasıyla İstanbul müderrisliği, vak‘anüvislik, Galata kadılığı, Mekke-i Mükerreme kadılığı, İstanbul kadılığı, Anadolu kazaskerliği, Halep valiliği, Dîvân-ı Ahkâm-ı Adliyye başkanlığı, Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye Cemiyeti reisliği görevlerinde bulundu. 1877’de Dahiliye nâzırı olan Cevdet Paşa, 1880’de açılan Mekteb-i Hukuk’ta dersler verdi. Mecelle, Târîh-i Cevdet, Tezâkir, Ma‘rûzât, Kısas-ı Enbiyâ ve Tevârîh-i Hulefâ, Kırım ve Kafkas Tarihçesi, Tercüme-i Mukaddime-i İbn Haldûn, Belâgat-ı Osmâniyye, Kavâid-i Osmâniyye eserlerinden bazıları.