Sözün Özü / Pend-i Attâr Tercümesi

Ferîdeddîn-i Attâr [v. 1221], Allah’a ilişkin bilginin kulun kalbinde derinleşmesi için yürümesi gereken yolu, bu yoldaki engelleri ve yolda ilerledikçe değişen hâllerini berraklıkla anlatabilme nimetiyle nasiplendirilmiş büyük bir velîdir. Arayışını başka yöne kaydırmayan, bakışını başka istikamete çevirmeyen herkes bulma umudunu canlı tutarak onun eserlerine yeniden ve yeniden dönme ihtiyacı duyuyor. Vefatının ardından yüzyıllar geçmiş olsa bile eserleri tazeliğini hâlâ koruyor.

Ferîdeddîn-i Attâr’ın Pendnâme’si, hicrî altıncı asrın ikinci yarısı ile yedinci asrın ilk yarısına, yani 13. yüzyıla tarihlendirilen küçük hacimli ancak büyük tesirli bir öğüt kitabıdır. Yaklaşık dokuz yüz beyitten meydana gelen eser, yetmiş dokuz başlık altında düzenlenmiş öğütleri ihtiva eder. Eserde cimri, cömert, yardımsever, bencil vb. çeşitli karakterler ve tipler farklı başlıklar altında ele alınıp incelenmektedir; bu özelliğiyle, eserdeki karakter tahlilleri ve değerlendirmelerin modern psikolojinin dikkatleriyle örtüştüğü belirtilmiştir. Pendnâme, özellikle genç yaşta edinilmesi ve hayat boyu uygulanması gereken davranış ve alışkanlıkları esas alır; bireyin ve toplumun yararı için bir kılavuz niteliği taşır.

Osmanlı döneminde yüzlerce el yazma nüshası bulunan, onlarca çevirisi yapılıp şerhi yazılan, Cumhuriyet devrinde de çevrilmeye ve basılmaya devam edilen Pendnâme, medeniyet ve kültür dünyamızın şaheserlerinden biri olma vasfını daima korumuştur.

Bu ölümsüz eserin Cumhuriyet döneminde ilk tercümelerinden biri İbrahim Hakkı Eroğlu’nun manzum çevirisidir. Eser Pend-i Attâr Tercümesi – Sözün Özü adıyla 1948 yılında Niğde İl Basımevi’nce yayımlanmıştır. Ancak bu çevirinin Niğde’de basılmış olması, geniş okur kitlesinin bu tercümeye ulaşmasını güçleştirmiştir.